Ĺťeromski S. Trylogia nadmorska

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

nymi z lewej strony p�askiego ich cia�a.
P�awi�y si� w tych wodach morskie zaj�ce i Spiczastonose, tarczami koScianymi pokryte,
ciemnob��kitne, drapie�ne i �akome jesiotry, które wiosenn� por� po spo�u z �ososiami nios�y
si� pochodami ku WiSle.
Czujny stra�nik wybrze�a niema�o zu�y� trudu dla przerwania ruchu wdzi�cznego, dla skró-
cenia �ywota, dla po�arcia miazgi tych wody mieszka�ców, na ogniu spalonej.
Czatowa� na wielkie w�gorze albo nieruchome szczupaki, le��c d�ugo piersiami na tafli lo-
dowej, a�eby nieomylnym uderzeniem zaostrzonej os�ki, bodorem celnym je przebi�.
Wywabia� je po nocy z dna, z kryjówek, oszukuj�c i prowadz�c ku brzegom za pomoc� bla-
sku pochodni i p�on�cego �uczywa.
Ci�gn�y zwiedzione w g�upocie swej Swi�tej i wchodzimy w wi�cierze wiklowe, w chytre
�aki.
Splata� bowiem pierwotn� sie� z wiklów, osadza� j� na stroiszu, czyli trzonku, lub podst�pnie
zastawia�.
Wypala� w�gla zarzewiem w pniaku sosnowym, zwalonym przez wichry, rdze� drzewny
i czyni� ze� podobizn� p�awaczki.
Puszcza� si� w owej �odzi pierwotnej na wody spokojne, krótk� paczyn� z prawej i lewej stro-
ny drzewnego koryta umiej�tnie wyrtaj�c.
180
Lecz niedaleko od brzegu móg� odbi�.
Zbada� wszak�e calizn� wychylon� ju� z wody i zaczajone pod fal� wzburzon� osuchy, wy-
patrzy� i wymierzy�, gdzie w wierzcho�ku przyl�dka haki s� najzdradliwsze dla brzucha okr�-
tu, gdzie czatuj� istne w�wozy zalewisk mi�dzy �ach� a �ach�.
Gdy w ciemn� noc listopada morze pocz�o ze swej g��bi i dali wydawa� najbardziej ponure
�oskoty i ryki, gdy od niestrzymanej pot�gi huraganu wyspa dr�e� pocz�a w posadach, skoki
spi�trzonych ba�wanów przesadza�y wa�y wysokie, ry�y jamy, pru�y brzegi i nowe w mi�dzy-
morzu wybija�y w�wozy, a siwy, w swej straszliwoSci przeraxliwy �ywio� morski woko�o su-
sz� obiega� - cz�owiek na wyspie rozpala� nad zdradzieckimi pu�apkami wielkie ognie, bujne
stosy na najwy�szych wzniesieniach.
Dawa� niby to ratownicze i zbawcze sygna�y braciom ludziom, których wielkie denegi z miej-
sca na miejsce ponad g��bin� ciska�y.
Zdarza�o si�, i� sternik na korabiu, burz� szalon� miotany, zawierzy� ludzkiemu pobratymco-
wi na suszy.
Nie wiedzia�, i� czeka na� u wybrze�a, schowanego w ciemnoSci, bardziej z�owieszcza za-
sadzka nixli burzy szale�stwo w otch�aniach - i� si� gotuje do skoku nienawiS�, chciwoS� i ze-
msta sro�sza od najzacieklejszego podmuchu.
Gdy statek zwiedziony a zwabiony do brzegu fa�szywymi ogniami, ni to ryba bezmySlna,
wora� si� w piachy, stan�� w biegu albo pada� na boku - pod pozorem ratunku czer� pó�zwie-
rz�t wdziera�a si� na pok�ad od ��dzy dysz�ca.
Z mroku nocy migota�y wSciek�e oczy i maczuga wySlizgana w napaSciach - a do wichrowe-
go poSwistu do��cza� si� Swist oszczepu ostrym nabitego krzemieniem.
Tote� �eglarz waregski i brytyjski nadawa� temu miejscu w swojej mowie nazw� Hell -
czyli Piek�o.
Oto, co g�osi stara helska kronika, przechowywana do niedawna w protestanckim koSciele na
Helu, z której tylko wyci�g pozosta�:
Ksi�� Wartys�aw Pierwszy w roku 1128 za�o�y� miasto na Helu w miejscu, gdzie sta�y n�dz-
ne chaty zamieszkane przez lud dziki.
Na pami�tk� swej ma��onki, która nosi�a imi� Hela, nazwa� to miejsce Hel�.
Zbudowa� tu koSció� parafialny pod wezwaniem Swi�tego Wojciecha, a miejsce to zasiedli�
osadnikami z Pomorza, którzy si� rybo�ówstwem trudnili.
Ksi�na darowa�a do tego koScio�a kielich srebrny z rytym na nim napisem.
Gdy Wartys�aw, pierwszy ksi�� chrzeScija�ski, umar� w roku 1136, a brat jego, ksi�� Rati-
borus, w�adz� ksi�cia osi�gn��, zbudowa� w tym�e miejscu w roku 1142 koSció�, który na-
zwa� Swi�tego Piotra imieniem.
A poSwi�ci� ów koSció� biskup imieniem Adalbertus.
Waldemar Drugi, król du�ski, prowadzi� wielk� wojn� z ksi��tami Pomorza i zagarn�� ich
miasta a� do miasta Hela nad morzem.
Tyle wieSci stara helska kronika.
Ksi��a Wartys�aw Pierwszy, id�cy z rodu Kruta, syna Gryna, króla Ranów, ksi�cia Obodry-
tów i Lutyków, a z matki S�awiny, córki Swantybora pomorskiego, jest pierwszym ksi�ciem
Pomorza znanym w dziejach.
A� do jego czasów ziemie te, zdobyte przez Boles�awa Chrobrego, podlega�y Polsce Piastów.
181
Pomorze nad Parsant� i Odr� w czasie zaburze� po Smierci wielkiego budownika wy�ama�o
si� spod polskiej przewagi.
Wartys�aw ze Szczecina w�ada� obszern� krain� po obu brzegach Odry, rozci�ga� swe pano-
wanie nad Wkranami, tudzie� nad wyspami Uznoim i Wolin.
Stolic� swoj� mia� w Szczecinie, odk�d Bia�ogard nad Parsant�, dwakro� przez Boles�awa
Krzywoustego zdobyty, królowi polskiemu podlega�.
Ksi�� Wartys�aw, dzieckiem jeszcze ochrzczony, pomaga� do zaprowadzenia na Pomorzu
chrzeScija�stwa.
Jednak w jego stolicy z�oty pos�g Tryg�awa by� narodowym bo�yszczem i czeS� powszechn�
odbiera�.
Od dzieci�stwa Boles�aw Krzywousty dobija� si� o panowanie nad morzem. [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pobieranie - download - pdf - do ÂściÂągnięcia - ebook

Pokrewne

Drogi użytkowniku!